Μάρτιος 2020
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΡΟΝΟΪΟ – Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΑΠΟ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
Αντωνάτος Σπύρος
Οι υγειονομικές αρχές της χώρας αναφέρουν πως μέχρι 70% του πληθυσμού μπορεί να μολυνθεί από τον COVID-19, ο οποίος προκαλεί την αντίστοιχη περιώνυμη και θανατηφόρα ασθένεια. Οι δημόσιες αρχές προειδοποιούν πως το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) μπορεί να κατακλυστεί από ασθενείς με τη νόσο. Η κυβέρνηση επέβαλε την απαγόρευση της κυκλοφορίας εκτός από λίγες αναγκαίες εξαιρέσεις.
Το τσουνάμι των δυσοίωνων νέων έχει επιπτώσεις στην ψυχική λειτουργία αμέτρητων ανθρώπων. Τουλάχιστον 1 δις βρισκόμαστε επίσημα σε περιορισμό σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, τη στιγμή που γράφονται αυτά.
" Καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων του COVID-19 αυξάνουν, αυξάνουν και το συνοδό άγχος και ο φόβος", υποστηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) με ιδιαίτερη μνεία στις ανάγκες όσων υποφέρουν από ψυχικές παθήσεις. Με δεδομένα τα τρομερά νέα, είναι φυσιολογικό κάποιος να νιώθει περιδεής, ανήσυχος και αγχωμένος - όμως είναι εξίσου σημαντικό να μην αφήσουμε αυτά τα συναισθήματα να μας κατακλύσουν και οφείλουμε να αναπτύξουμε τρόπους να διαχειριστούμε το άγχος μας.
Αναλυτικά »
Μάρτιος 2020
ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
Αντωνάτος Σπύρος
Δεσμευόμαστε να βοηθήσουμε την ανθρωπότητα να συσπειρωθεί ενάντια στην εξάπλωση του ιού, ώστε να προλάβουν τα νοσοκομεία μας να ανταπεξέλθουν και να βρεθεί εμβόλιο. Ας γίνει αυτή η κρίση μια ευκαιρία να δείξουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Γι’ αυτό δεσμευόμαστε:
ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΟ στο κτώφλι μας – πλένοντας τακτικά τα χέρια μας, αποφεύγοντας άσκοπη επαφή μ’ άλλα άτομα, μένοντας σπίτι περιορίζοντας άσκοπες μετακινήσεις.
ΕΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ήπια συμπτώματα μένουμε στο σπίτι.
ΑΠΕΥΘΥΝΟΜΑΣΤΕ στο γιατρό μόνο σε περίπτωση πυρετού και αναπνευστικής δυσχέρειας.
ΕΑΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ ΕΞΩ, παίρνουμε μέτρα προφύλαξης (Μάσκα – γάντια μιας χρήσης – κρατάμε αποστάσεις από τον άλλο).
ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΕΥΑΛΩΤΟΥΣ – προσφέροντας βοήθεια κι αγάπη σ’ όσους το χρειάζονται και στηρίζοντας κοινωνικά μέτρα υγείας.
ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ, ακόμα ιδιαίτερα τη μετάληψη, καθότι ο ιός μεταδίδεται ταχύτατα με τα αεροσταγονίδια και έχει απομονωθεί στα κόπρανα.
ΝΑ ΔΙΑΔΙΔΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ – μοιράζοντας τεκμηριωμένες πληροφορίες με φίλους και συγγενείς, κι αντισταθμίζοντας το φόβο και τη δαιμονοποίηση με αγάπη και κατανόηση.
ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ και να παραμένουμε ψύχραιμοι, αλληλέγγυοι και υπεύθυνοι. Ο κόσμος δυστυχώς αλλάζει με βίαιο τρόπο και τα δύσκολα είναι μπροστά μας.
Ιανουάριος 2014
Σύνδρομο διακοπής των αντικαταθλιπτικών SSRIs/SNRIs
Αντωνάτος Σπύρος
Το σύνδρομο διακοπής των SSRIs (Εκλεκτικοί Αναστολείς Επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης), είναι γνωστό και ως το σύνδρομο απόσυρσής τους. Θεωρείται ως ένας αστερισμός συμπτωμάτων που συμβαίνει μετά την διακοπή ή τη μείωση της δόσης ενός SSRI ή και ενός SNRI (Εκλεκτικός Αναστολέας Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης-Νοραδρεναλίνης). Η κατάσταση αυτή συχνά ξεκινά με τη μείωση της δόσης ή την πλήρη και απότομη διακοπή λήψης του αντικαταθλιπτικού, και εξαρτάται πάντοτε από το χρόνο ημίσειας ζωής του φαρμάκου καθώς και από το μεταβολισμό του ασθενούς.
Σεπτέμβριος 2013
«Ντελίριο»: Ένα μείζον ιατρικό θέμα στο Γενικό Νοσοκομείο - Ζητήματα διάγνωσης και διαχείρισής του (Μέρος Β´)
Αντωνάτος Σπύρος
Το ντελίριο αποτελεί τη διαταραχή του επιπέδου συνείδησης καθώς και των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών – κυρίως της προσοχής και της αντίληψης- που συμβαίνει συχνά σε ασθενείς πάσχοντες από σωματικά νοσήματα. Παρά το γεγονός ότι σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα, συχνά δεν αναγνωρίζεται και δεν αντιμετωπίζεται εγκαίρως από τους γιατρούς. Το τρέχον άρθρο αποτελεί τη συνέχεια προηγούμενου που αφορούσε την ιστορία του όρου "ντελίριο" και πως αυτός διατρέχει μέσα στους αιώνες μέχρι τις μέρες μας (Τετράδια Ψυχιατρικής, τεύχος 120, σελ. 47-57). Εδώ ανασκοπείται συστηματικά η διαθέσιμη βιβλιογραφία σχετικά με τη διάγνωση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του ντελίριου. Τα άτυπα αντιψυχωτικά έχουν κάποια πλεονεκτήματα έναντι της αλοπεριδόλης, μόνο όμως σε έναν περιορισμένο αριθμό μελετών εμφανίζονται να είναι ασφαλή και αποτελεσματικά στην κατάσταση που συζητάμε. Πιστεύουμε πως οι στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκες ή δαπανηρές, αλλά απαιτούν τη συντονισμένη παρέμβαση πολλαπλών ειδικοτήτων (ψυχιάτρου, νευρολόγου, παθολόγου, χειρουργού, νοσηλευτή), καθώς και τη συνεργασία της οικογένειας και των φίλων του ασθενούς. Επιπρόσθετα, θεωρήσαμε σκόπιμο να κλείσουμε την ενασχόλισή μας με το θέμα "Ντελίριο" μέσα από το προσωπικό βίωμα ενός ασθενούς – και μάλιστα συναδέλφου μας γιατρού – προκειμένου να καταδείξουμε την αναγκαιότητα αυτής της συνεργασίας μεταξύ υποστηρικτικού περιβάλλοντος και ειδικών. Η λεπτομερής περιγραφή της εμπειρίας που έζησε και τα ίδια του τα λόγια αποτελούν την καλύτερη αναφορά.
Ιούνιος 2013
Η άποψη του Silvano Arieti για τη Σχιζοφρενική Ψύχωση
Αντωνάτος Σπύρος
Ο Silvano Arieti με το άρθρο του αυτό πιάνει το νήμα από εκεί που το ξεκίνησαν οι προκάτοχοί του και ιδιαιτέρως ο P. MacLean, τον οποίο μάλιστα και αναφέρει μέσα στο κείμενο. Προσπαθεί να φωτίσει λίγο διαφορετικά το ζήτημα σχετικά με τα ψυχοσωματικά νοσήματα. Μετατοπίζει το ενδιαφέρον μας από το Α.Ν.Σ. και τη δράση του πάνω στα όργανα του σώματος (σπλαγχνικός εγκέφαλος) προς το Κ.Ν.Σ. (νεοφλοιός και ανώτερες φλοιώδεις λειτουργίες). Σύμφωνα με την άποψή του, οι ψυχολογικές συγκρούσεις τις οποίες το ίδιο το Κ.Ν.Σ. παράγει, μπορεί να είναι τόσο έντονες , ώστε να μη γίνονται ανεκτές από ένα τμήμα του που είναι ήδη γενετικά ευάλωτο ή και όχι. Η επακόλουθη αποδιοργάνωση στις ανώτερες φλοιώδεις λειτουργίες κάποιων συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών οδηγεί στην ένταξη (συγκρότηση) αυτών των λειτουργιών του σχιζοφρενούς σε κατώτερο επίπεδο, στα πλαίσια μίας ψυχοσωματικής προσπάθειας. Ο Arieti ανάμεσα στα άλλα, αναλάμβανε σε ψυχοθεραπεία σχιζοφρενείς, μία μάλλον ασυνήθιστη προσέγγιση που λίγοι συνάδελφοί του επεδίωκαν εκείνη την εποχή.
Ιανουάριος 2013
Ασθενής και Ψυχίατρος - Ένα δίλημμα γύρω από τη σχέση τους
Αντωνάτος Σπύρος
Οι σχέσεις ανάμεσα στον ψυχίατρο και τον ασθενή διαμορφώνονται από ένα σύνθετο σύνολο παραγόντων. Η κλινική εμπειρία επικεντρώνεται σε διαγνωστικές και θεραπευτικές αποφάσεις που συμβαίνουν μέσα στο πλαίσιο μίας δομημένης σχέσης και η οποία ρυθμίζεται από τις αρχές της επαγγελματικής ηθικής και των προσωπικών ορίων. Την ίδια στιγμή, όμως, ασθενής και ψυχίατρος αποτελούν μοναδικούς και αυτόνομους παράγοντες με συναισθηματικές αντιδράσεις ο ένας προς τον άλλο, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει παραιτέρω την επιθυμία για προσωπική σχέση ή άλλα είδη προσωπικών σχέσεων και οι οποίες βρίσκονται εκτός των ορίων του συνήθους επαγγελματικού πλαισίου.
Δεκέμβριος 2012
“Ντελίριο"- Ένα θέμα στο Γενικό Νοσοκομείο: Ανατρέχοντας στην ιστορία του όρου μέσα στους αιώνες (Α' Μέρος)
Αντωνάτος Σπύρος
Το ντελίριο θεωρείται ως «μια οξεία, κυμαινόμενη, παροδική και αναστρέψιμη κατάσταση - δηλαδή μία διαταραχή του επιπέδου συνείδησης του ασθενούς που αφορά τη μεταβολή της επίγνωσης του περιβάλλοντός του καθώς και τη μειωμένη ικανότητά του να εστιάζει, να διατηρεί, ή να μετακινεί αναλόγως την προσοχή του - η οποία προκαλείται από σωματική ασθένεια». Όμως, παρά τις ″τρεις χιλιετίες έρευνας για το ντελίριο″, σύμφωνα με τον Joseph Francis, παραμένει δύσκολο τελικά στο να το ορίσουμε και εξίσου δύσκολο στο να το μελετήσουμε ως νοσολογική οντότητα.
Αναλυτικά »
Φεβρουάριος 2012
Περί ψυχικής υγείας και περί ψυχικής νόσου
Αντωνάτος Σπύρος
Ο όρος "ψυχικός" συνήθως συνεπάγεται κάτι περισσότερο από την καθαρή εγκεφαλική λειτουργία του ατόμου• αντιπροσωπεύει επίσης τις αισθήσεις και τα συναισθήματά του, τις σχέσεις του με τον άλλους, καθώς και μία γενικότερη ποιότητα σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί ως η διανοητική ισορροπία του μέσα στο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο που κινείται. Παρομοίως, ο όρος "υγεία" αναφέρεται σε κάτι περισσότερο από τη σωματική υγεία: υποδηλώνει επίσης την υποκειμενική ενδοψυχική ισορροπία, το συνταίριασμα της ψυχικής του δομής με το εξωτερικό περιβάλλον, καθώς και την κοινωνική του λειτουργικότητα.
Οκτώβριος 2011
Κατάθλιψη και τρίτη ηλικία
Αντωνάτος Σπύρος
Σχεδόν 20% των ατόμων πάνω από την ηλικία των 65 ετών εμφανίζουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Ποσοστό 36% των ατόμων με προβλήματα μνήμης και ηλικία πάνω από 75 ετών υποφέρουν από μέτρια κατάθλιψη ενώ περίπου 40% των ηλικιωμένων πάνω από 85 ετών προσβάλλεται από κάποια μορφή κατάθλιψης. Έχοντας όμως μία αρνητική αντίληψη για τον εαυτό τους καθώς και το φόβο του κοινωνικού στίγματος εξαιτίας αυτού, οι ηλικιωμένοι σπάνια προστρέχουν σε κάποια ψυχιατρική βοήθεια. Επιπλέον, δίνεται μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις όποιες σωματικές τους αιτιάσεις εξαιτίας σοβαρών παθήσεων οι οποίες συνυπάρχουν με κατάθλιψη. Επομένως σχεδόν οι μισοί ασθενείς με γεροντική κατάθλιψη παραμένουν αδιάγνωστοι, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι πάσχουν από μία ψυχική κατάσταση με υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας.
Ιούλιος 2010
Το Εγώ και οι Μηχανισμοί Άμυνας
Αντωνάτος Σπύρος
Οι μηχανισμοί άμυνας είναι αμυντικοί μέθοδοι του Εγώ, μέσω των οποίων παρεμβαίνει στις ενορμήσεις. Αν δεν υπήρχε η παρέμβαση του Εγώ ή η παρέμβαση των εξωτερικών εκείνων δυνάμεων που εκπροσωπούν το Εγώ, κάθε ενόρμηση θα γνώριζε ένα και μόνο δρόμο, την ικανοποίηση.
Ιούνιος 2010
Η φαινομενολογική προσέγγιση της ψυχοπαθολογίας στον καιρό του DSM
Αντωνάτος Σπύρος
Η περιγραφική ψυχοπαθολογία του Jaspers εμφανίζεται να έχει σταδιακά μετατραπεί σε μια καρικατούρα που έχει αντικαταστήσει την αναζήτηση με την αυθεντία, την δε λεπτολογία με την απλοποίηση. Έχουμε απομείνει λοιπόν με συστήματα ταξινόμησης τα οποία επιβάλλουν θεμελιωμένες κατηγορίες αλλά βρίσκονται σε διαφωνία (διάσταση) τόσο με την κλινική πραγματικότητα όσο και με τις επιστημονικές αναζητήσεις. Η επιστροφή στη φαινομενολογία, παρά τις αντιθέσεις της, μπορεί να ανοίξει το δρόμο σε κλινικές κι ερευνητικές προσεγγίσεις που μας απελευθερώνουν από την αυστηρότητα μίας ορθοδοξίας που παρεμποδίζει την πρόοδό μας.
Ιανουάριος 2010
Η θεωρία των Αντικειμενότροπων Σχέσεων
Αντωνάτος Σπύρος
Η θεωρία των αντικειμενοτρόπων σχέσεων έρχεται να τονίσει το σημαντικό ρόλο που παίζει η πρώτη σχέση που δημιουργείται μεταξύ βρέφους και μητέρας στην ανάπτυξη της ταυτότητας του παιδιού και της ψυχικής του δομής. Η ανάπτυξη ενός σταθερού εγώ μέσα από μία ποιοτικά καλή σχέση παιδιού-μητέρας αποτελεί εγγύηση για ένα καλό ξεκίνημα ζωής, που θα καθορίσει, στο μεγαλύτερο βαθμό, τη μετέπειτα ποιότητα των σχέσεών του με τον υπόλοιπο κόσμο στην ενήλικη ζωή του. Αυτή η θεωρία εξηγεί πώς οι αντικειμενοτρόπες σχέσεις εσωτερικεύονται και παρέχουν τα δομικά στοιχεία μέσα από τα οποία η ενήλικη προσωπικότητα δημιουργείται και εκφράζεται.
Ιανουάριος 2010
Ανθεκτική στη θεραπεία Σχιζοφρενική Ψύχωση και Κλοζαπίνη. Μύθοι και πραγματικότητα
Αντωνάτος Σπύρος
Η ανθεκτική στη θεραπεία σχιζοφρένεια εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για τους κλινικούς παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο στην αντιμετώπιση της νόσου με την εμφάνιση των αντιψυχωτικών β΄ γενειάς. Τα φάρμακα της δεύτερης γενειάς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα δύο πρώτα βήματα της θεραπείας των ψυχωτικών επεισοδίων στη σχιζοφρένεια. Το σύνολο των παρόντων διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι η κλοζαπίνη είναι απαραιτήτως το τρίτο βήμα. Το να αγνοήσει κανείς τα στοιχεία αυτά είναι αβάσιμο, εκτός εάν οι ασθενείς αναπτύξουν δυσανεξία ή σοβαρές παρενέργειες στην κλοζαπίνη.
Αναλυτικά »
Νοέμβριος 2009
Η άποψη του ADOLF MEYER για την ταξινόμηση των Ψυχικών Παθήσεων
Αντωνάτος Σπύρος
Η άποψη του Adolf Meyer για τις ψυχιατρικές διαταραχές ως ιδιαίτερα είδη αντίδρασης στις καταστάσεις τον οδήγησε να προτείνει ένα νέο σύστημα ταξινόμησης. Αν και βασικά είναι απλό, τελικά το σχήμα αυτό κατέληξε να είναι δύσκολο στην κατανόησή του με τους όρους που επέλεξε ο Meyer για να υποδηλώσει τον κάθε τύπο αντίδρασης. Αρχικά οι όροι αυτοί μοιράζονταν την ίδια κατάληξη "εργασία" , μια λέξη που επελέγη από τον Meyer για να καταδείξει την " ψυχικά ολοκληρωμένη συμπεριφορά ή λειτουργία".
Αναλυτικά »
Οκτώβριος 2007
Γαστρεντερολογία και Ψυχιατρικά προβλήματα στα πλαίσια της Διασυνδετικής Ψυχιατρικής του Γενικού Νοσοκομείου
Αντωνάτος Σπύρος
Το γαστρεντερικό σύστημα και η σχέση του με το συναίσθημα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος από τα πρώτα χρόνια της ψυχοσωματικής ιατρικής. Κάποιες από τις πιο εντυπωσιακές μελέτες της ψυχοσωματικής ιατρικής έχουν γίνει σε ασθενείς με γαστρικές φίστουλες, οι οποίες επιτρέπουν την άμεση επισκόπηση του γαστρεντερικού σωλήνα. Τόσο τα αποτελέσματα της γαστρεκτομής όσο και η γαστρική κινητικότητα, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζονται από τη συναισθηματική κατάσταση του ασθενούς.
Eστιάζουμε στην ποικιλία των κλινικών περιπτώσεων που είναι πιθανό να αντιμετωπιστούν σε ενδονοσοκομειακούς ασθενείς και οι οποίες αφορούν στο γαστρεντερικό σύστημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η παθολογία του ΓΕΣ προκαλεί ψυχολογική δυσφορία (πχ σε φλεγμονώδεις νόσους), ενώ σε άλλες περιπτώσεις το ψυχιατρικό πρόβλημα προκαλεί τη γαστρεντερική διαταραχή (πχ σε διατροφικές διαταραχές). Τέλος, σε άλλες περιπτώσεις, η σχέση μεταξύ νου και κοιλιάς είναι πιθανότατα μια αμφίδρομη (πχ στο πεπτικό έλκος και στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου).
Αναλυτικά »
Μάιος 2007
Η ιστορία της Ψυχοφαρμακολογίας (Η πορεία της από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα)
Αντωνάτος Σπύρος
Επιχειρείται η ανασκόπηση της ιστορίας της φαρμακοθεραπείας των ψυχικών νόσων. Τα φάρμακα που εισήχθησαν κατά την πρώτη περίοδο (δεύτερο μισό του 19ου αιώνα) παρείχαν τα απαραίτητα μέσα για να αντικατασταθεί ο περιορισμός με φυσικά μέσα από φαρμακολογικά μέσα. Τα φάρμακα που εισήχθησαν κατά την δεύτερη περίοδο (πρώτο μισό του δεύτερου αιώνα) ουσιαστικά εξάλειψαν την νευροσύφιλη και την εγκεφαλική πελάγρα και μείωσαν την επικράτηση των διαταραχών μνήμης. Τα φάρμακα που εισήχθησαν κατά την διανυόμενη τρίτη περίοδο, παρείχαν αποτελεσματικές θεραπείες για την μανία, τη σχιζοφρένεια, την κατάθλιψη, την διπολική διαταραχή, την γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, την διαταραχή πανικού, την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και τη νόσο Alzheimer. Η ετερογένεια των πληθυσμών μέσα στις διαγνωστικές θεραπείες έχει εμποδίσει την πρόοδο στην βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Η εισαγωγή της γενετικής και της νευρο-απεικόνισης έχει ανοίξει τον δρόμο για ψυχοτρόπα «κομμένα και ραμμένα» με βάση την ικανότητα σύνδεσής τους με τους υποδοχείς. Επιπρόσθετα, η μελέτη του γενετικού πολυμορφισμού, τόσο του κυτοχρώματος Ρ450 όσο και των νευρομεταβιβαστικών υποδοχέων, ίσως ανατρέψει τη δυσκολία της ετερογένειας και βοηθήσει στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, αλλά και εξειδίκευση των ψυχοτρόπων φαρμάκων.
Αναλυτικά »
Φεβρουάριος 2007
Νευροβιολογία και Διαταραχές Πρόσληψης της Τροφής
Αντωνάτος Σπύρος
Η σεροτονίνη (5-ΗΤ) ασκεί ανασταλτικό ρόλο στην όρεξη και έχει αποτελέσει στόχο για την ανάπτυξη φαρμάκων κατά της υπερφαγίας και της βουλιμίας, συμπτώματα που χαρακτηρίζουν ασθενείς με διαταραχές πρόσληψης τροφής. Υφίσταται στενή σχέση μεταξύ κορεσμού, διαιτητικών προτιμήσεων και σεροτονινεργικής δραστηριότητας. Ωστόσο παραμένει άγνωστος ο ακριβής ρόλος τόσο αυτών όσο και άλλων υποτύπων της 5-ΗΤ στον κορεσμό καθώς και στην επιλογή τροφής εμπλουτισμένης σε υδατάνθρακα, λίπος ή πρωτεΐνη. Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση του ρόλου των 5-HT1A και 5-HT2C υποδοχέων στην πρόσληψη και επιλογή τροφής εμπλουτισμένης σε υδατάνθρακα ή πρωτεΐνη αλλά με σταθερή περιεκτικότητα λίπους. Χρησιμοποιήθηκαν 20 ομάδες αρσενικών επιμύων γένους Wistar που έλαβαν: φυσιολογικό ορό, βουσπιρόνη, μεσουλεργίνη, m-CPP, συνδυασμούς των 3 ουσιών και απομορφίνη. Ελάμβαναν ισοθερμιδικής αξίας τροφή εμπλουτισμένη σε υδατάνθρακα (ΤΕΥ) ή πρωτεΐνη (ΤΕΠ) αντίστοιχα. Χρησιμοποιήθηκε το πειραματικό μοντέλο κυκλικής στέρησης τροφής. Η μεσουλεργίνη οδηγεί σε πρόσληψη και επιλογή τροφής με διπλό τρόπο δράσης: αφενός αυξάνει την ΤΕΠ όπως ακριβώς η απομορφίνη ένας καθαρά ντοπαμινεργικός αγωνιστής, αφετέρου αυξάνει την ΤΕΥ ως ανταγωνιστής των 5-HT2C υποδοχέων. Η βουσπιρόνη μέσω δράσης στους 5-HT1A υποδοχείς επηρεάζει έμμεσα την πρόσληψη και επιλογή τροφής. Ο αποκλεισμός των 5-HT2C παρά η αναστολή απελευθέρωσης 5-ΗΤ μέσω των 5-HT1A αυτοϋποδοχέων είναι η σημαντικότερη συνθήκη για να αυξηθεί η πρόσληψη του υδατάνθρακα. Τα δεδομένα συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι οι 5-HT2C υποδοχείς διαδραματίζουν τον σημαντικότερο ρόλο στις ανορεξιογόνες ιδιότητες της 5-ΗΤ. Τα ευρήματα αυτά διευρύνουν το πεδίο κατανόησής μας στο νευροβιολογικό υπόστρωμα της όρεξης και της πρόσληψης τροφής και συμβάλλουν σε πειραματικές μελέτες που αφορούν νέα φάρμακα εναντίον της υπερφαγίας και της παχυσαρκίας, ειδικά σε εκείνες τις ουσίες με 5-HT2C αγωνιστικές ιδιότητες.
Αναλυτικά »
Ιούνιος 2006
Ανάπτυξη νέων φαρμάκων κατά των Διαταραχών Πρόσληψης της Τροφής (Ανασκόπηση)
Αντωνάτος Σπύρος
Έχει θεμελιωθεί ο σπουδαίος ρόλος των 5-ΗΤ2C υποδοχέων στην ρύθμιση της όρεξης στα ζώα, διαμέσου της χρήσης εκλεκτικών 5-ΗΤ2C αγωνιστών και ανταγωνιστών καθώς και σε πειραματικά μοντέλα με διαγονιδιακά ποντίκια στα οποία απουσιάζει εκ γενετής ο 5-ΗΤ2C υπότυπος. Επιπλέον, η ανάλυση διατροφικής συμπεριφοράς υπαινίσσεται ότι η επαγωγή της διαδικασίας του κορεσμού προκαλείται από τους 5-ΗΤ2C αγωνιστές, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο απόδειξη ότι αυτά τα φαρμακευτικά ανάλογα διαθέτουν μία ειδική δράση στην πρόσληψη τροφής και πιθανόν μειώνουν την όρεξη επάγοντας τον κορεσμό. Είναι ενδιαφέρον ότι από προκλινικές και κλινικές μελέτες προκύπτει πως οι 5-ΗΤ2C υποδοχείς είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την ανορεκτική δράση της d-φενφλουραμίνης. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα προαναφερθέντα δεδομένα, συνάγεται ότι οι 5-ΗΤ2C υποδοχείς είναι ένας ελκυστικός στόχος για την ανακάλυψη νέας θεραπείας κατά της παχυσαρκίας. Ενώ φάρμακα όπως η d-φενφλουραμίνη είναι αναμφίβολα αποτελεσματικά ως ανορεκτικά ανάλογα, έχουν τελικά αποτύχει ως θεραπεία εξαιτίας των ανεπιθύμητων ενεργειών και της τοξικότητας. Οι 5-ΗΤ2C υποδοχείς εμφανώς απουσιάζουν από την περιφέρεια και ως εκ τούτου η ενεργοποίηση τους είναι μάλλον απίθανο να ευθύνεται για την καρδιοτοξικότητα και την πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση οι οποίες συνδέονται με τη d-φενφλουραμίνη. Η άμεση ενεργοποίηση των 5-ΗΤ2C υποδοχέων από τη χορήγηση ενός εκλεκτικού αγωνιστή λοιπόν, αντιπροσωπεύει τη δυνατότητα για ανάπτυξη ασφαλούς και αποτελεσματικού φαρμακευτικού σκευάσματος για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας.
Αναλυτικά »
Οκτώβριος 2005
Διαταραχές Πρόσληψης της Τροφής: Από το εργαστήριο στην κλινική πράξη
Αντωνάτος Σπύρος
In the present study, results indicate that mesulergine, a serotonin (5-HT) antagonist at 5-HT2C sites and dopamine D2 agonist, leads to food intake and diet selection by a dual mode of action: due to the simultaneous antiserotonergic and dopaminergic activity causes hyperphagia, which goes in parallel with an increase in Carbohydrate and Protein consumption, respectively. It is also suggested that the activation of hypothalamic 5-HT2C receptors may be involved in both protein sparing and carbohydrate suppressing effects of 5-HT (m-CPP-like effect).
On the contrary, an important role in increase of protein consumption seems to possess the dopaminergic system probably through D2 receptors (apomorphine-like and mesulergine-like effect, respectively).
In conclusion, hypothalamic 5-HT2C receptors play a dominant, not the exclusive, role in food intake and diet selection. These findings extend our understanding on neurobiological substrate of appetite and contribute to the studies related to new drugs against obesity, especially those referred to 5-HT2C compounds with agonistic properties.
Αναλυτικά »
Ιούνιος 2004
Απόπειρες Αυτοκτονίας και Γενικό Νοσοκομείο : Διαφορές ανάμεσα στα δυο Φύλα (Ερευνητική Εργασία)
Αντωνάτος Σπύρος
Οι απόπειρες αυτοκτονίας μοιάζει να αυξάνονται διαρκώς, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.1-4 Στις μέρες μας απασχολούν σε σημαντικό βαθμό το δημόσιο σύστημα υγείας. Για την αντιμετώπισή τους χρησιμοποιούνται όλα τα διαθέσιμα μέσα νοσοκομειακής φροντίδας και βαρύνονται με αυτόν τον τρόπο όλοι όσοι εμπλέκονται σε αυτό. Έχει διαπιστωθεί ότι οι προηγούμενες φορές που επιχειρεί κάποιος απόπειρα, αποτελούν τον καλύτερο και ασφαλέστερο προγνωστικό δείκτη προσεχούς αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι απόπειρες αυτοκτονίας συμβαίνουν σε υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις γυναίκες.4,12 Πιο συγκεκριμένα, στις δυτικές κοινωνίες το ποσοστό που επικρατεί στις γυναίκες είναι διπλάσιο σε σχέση με εκείνο των ανδρών. Η υψηλότερη αυτή αναλογία των γυναικών στην αυτοκτονική συμπεριφορά έχει αποδοθεί σε έναν αριθμό παραγόντων. Μεταξύ των άλλων περιλαμβάνονται: οι συζυγικές συγκρούσεις,14 η αυξημένη προδιάθεση των γυναικών προς καταθλιπτική διαταραχή και σεξουαλική κακοποίηση, η σχετική απουσία σαφούς επιθυμίας θανάτου και η χρήση μη θανατηφόρων μεθόδων από τις γυναίκες καθώς και τα κοινωνικά στερεότυπα σύμφωνα με τα οποία οι άνδρες αυτοκτονούν πιο συχνά .Σχετική μελέτη στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» στις αρχές της δεκαετίας του ’90 κατέγραψε τη γενική τάση όσον αφορά την επικράτηση των γυναικών ανάμεσα στα άτομα που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν. Οι παράγοντες όμως που ευθύνονται για τις διαφορές που επικρατούν με βάση το φύλο ανάμεσα σε αυτούς που προσπάθησαν να αυτοκτονήσουν, δεν έχουν επαρκώς διερευνηθεί στην περιοχή των Αθηνών η οποία συγκεντρώνει σχεδόν το μισό πληθυσμό της χώρας μας. Στην παρούσα μελέτη, εξετάσαμε τις κοινωνικο-δημoγραφικές και κλινικές παραμέτρους σε άνδρες και γυναίκες που επιχείρησαν απόπειρα σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο (έτος 2003) και προσήλθαν στο νοσοκομείο μας για αντιμετώπιση. Προσπαθήσαμε να εκθέσουμε κάποιες σκέψεις μας και να φωτίσουμε τους ειδικούς εκείνους παράγοντες που χαρακτηρίζουν αλλά και διαφοροποιούν συνάμα τις απόπειρες αυτοκτονίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Μέσα από την προσέγγιση αυτή αναδεικνύεται η ανάγκη εφαρμογής και στη χώρα μας προγραμμάτων που θα απευθύνονται αποκλειστικά σε άνδρες ή σε γυναίκες, και τα οποία θα αποσκοπούν στην πρόληψη και την αποτροπή της αυτοκτονικής συμπεριφοράς .
Αναλυτικά »